Những loại cá bầu 3 tháng đầu không nên ăn để tránh ảnh hưởng thai nhi

Hầu hết việc ăn các loại cá đều an toàn, bổ sung nhiều chất dinh dưỡng trong thai kỳ của mẹ. Tuy nhiên, có một số loại cá bà bầu không nên ăn bởi hàm lượng thủy ngân cao. Hãy cùng chuyên mục Thai kỳ của AVAKids tìm hiểu bà bầu không nên ăn cá gì thông qua bài viết dưới đây!

1Bà bầu ăn cá có tốt không?

Bà bầu ăn cá rất tốt, miễn là chọn đúng loại cá và chế biến an toàn. Cá cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng cho cả mẹ và sự phát triển của thai nhi:

• Axit béo omega-3 có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch vành bằng cách giảm mức chất béo trung tính và mức huyết áp. Các nghiên cứu đã phát hiện ra chúng có thể ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông và viêm mạch máu.
• Axit béo Omega-3 DHA (DHA cho bà bầu) được biết là có thể làm giảm tác động của các căng thẳng mà bạn có thể gặp phải trong giai đoạn cuối thai kỳ.
• Cá được xem là nguồn cung cấp protein dồi dào giúp hỗ trợ sự phát triển của thai nhi.
• Các loại cá béo như cá hồi cung cấp lượng omega-3 dồi dào giúp tăng cường trí não của em bé tốt cho sự phát triển của thai nhi.

• Khi ăn cá, mẹ sẽ giảm thiểu khả năng trẻ sinh non.

Tuy nhiên, cần lưu ý:

• Hạn chế cá chứa nhiều thủy ngân: Thủy ngân có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh của thai nhi. Nên tránh các loại cá lớn như cá kiếm, cá thu vua, cá mập,...
• Chọn cá tươi, chế biến kỹ: Tránh ăn cá sống, cá tái để phòng ngừa nhiễm khuẩn.

2Phụ nữ mang thai nên ăn bao nhiêu cá?

Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) khuyến cáo, phụ nữ mang thai nên ăn khoảng 226 - 340 gam cá mỗi tuần. Đặc biệt nên ăn các loại cá như cá hồi, cá tuyết, cá da trơn và cá rô phi vì đây là những loại có lượng thủy ngân tương đối thấp.

Xem thêm: Thai nhi 23 tuần phát triển như thế nào và mẹ bầu cần lưu ý gì?

Khẩu phần cá phụ nữ mang thai nên ăn là bao nhiêu?

3Những loại cá bầu 3 tháng đầu không nên ăn?

Mẹ bầu và đặt biệt là bà bầu 3 tháng đầu không nên ăn các loại cá có hàm lượng thủy ngân cao, vì thủy ngân có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hệ thần kinh của thai nhi. Dưới đây là một số loại cá bầu 3 tháng đầu không nên ăn:

• Cá lớn, cá săn mồi: Các loại cá này thường đứng đầu chuỗi thức ăn, tích tụ nhiều thủy ngân hơn. Ví dụ: Cá kiếm, cá thu vua, cá mập, cá kình, cá ngừ đại dương (cá ngừ mắt to)
• Cá nóc: Loại cá này có chứa độc tố nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu không được chế biến đúng cách.
• Cá thu: Mặc dù là nguồn cung cấp omega-3 tốt, nhưng một số loại cá thu có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao hơn các loại cá khác. Mẹ bầu nên hạn chế ăn hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng tiêu thụ an toàn.
• Cá khô: Bà bầu cần đặc biệt chú ý khi sử dụng cá khô và cá chế biến sẵn. Cá khô thường tiềm ẩn nguy cơ chứa vi khuẩn không có lợi, sử dụng thường xuyên có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mẹ bầu.
• Các loại cá đóng hộp: cá chế biến sẵn, đóng hộp thường thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết, gây mất cân bằng dinh dưỡng cho mẹ bầu. Thậm chí, cá đóng hộp kém chất lượng, không rõ nguồn gốc có thể chứa chất phụ gia hoặc nguyên liệu không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Ngoài ra, bà bầu cũng nên cẩn trọng với các loại cá biển khác, đặc biệt là cá nhập khẩu, vì không rõ nguồn gốc và khả năng nhiễm độc. Tốt nhất nên ưu tiên các loại cá nhỏ, ít thủy ngân và được đánh bắt từ vùng biển sạch.

4Bà bầu nên ăn cá gì?

Cá hồi: Cá hồi với hàm lượng DHA dồi dào, giúp phát triển trí não và thị lực của thai nhi. Ngoài ra, cá hồi còn giàu axit béo omega-3, protein, vitamin D và sắt, hỗ trợ cho sự phát triển toàn diện của thai nhi và giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe trong suốt thai kỳ.

Cá chép: Được coi là thực phẩm truyền thống dành cho bà bầu ở nhiều nền văn hóa, đặc biệt vì giàu protein và chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe tổng thể. Cá chép cũng chứa lượng omega-3 vừa phải, giúp bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ sinh non.

Cá mòi: Loại cá nhỏ giàu canxi, rất tốt cho sức khỏe xương của mẹ và sự phát triển khung xương của thai nhi. Ngoài ra, cá mòi còn chứa nhiều vitamin B12, selen, và omega-3, hỗ trợ chức năng não bộ và hệ thần kinh.

Cá cơm: Là loại cá nhỏ, ít bị nhiễm độc thủy ngân, do đó an toàn cho bà bầu. Cá cơm cung cấp nhiều vitamin B3, vitamin B12, và selen, các chất dinh dưỡng này hỗ trợ quá trình trao đổi chất và tăng cường hệ miễn dịch.

Cá rô phi: Lựa chọn phù hợp cho mẹ bầu muốn bổ sung protein và DHA với mức giá phải chăng. Cá rô phi ít tanh, dễ chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon, dễ ăn. Hàm lượng chất béo trong cá rô phi cũng thấp, giúp mẹ bầu kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Cá trích: Loại cá giàu omega-3 này giúp giảm nguy cơ trầm cảm sau sinh cho mẹ và tăng cường hệ miễn dịch cho cả mẹ và bé. Cá trích còn chứa vitamin B12 và sắt, phòng ngừa thiếu máu ở mẹ bầu.

Cá tuyết: Nguồn cung cấp protein chất lượng cao và ít chất béo, giúp bà bầu duy trì cơ thể khỏe mạnh mà không lo tăng cân quá mức. Cá tuyết cũng giàu vitamin D, hỗ trợ sự phát triển xương và răng của thai nhi.

Ruốc cá hồi ăn kèm với cháo hoặc cơm

5Rủi ro khi mẹ ăn phải các loại cá bà bầu không nên ăn?

Cơ thể của mẹ có thể hấp thụ thủy ngân từ cá và truyền sang con. Do đó, ăn phải các loại cá bà bầu không nên ăn có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của trẻ.

Theo EPA, thủy ngân là chất có thể ảnh hưởng đến các kỹ năng nhận thức (chẳng hạn như trí nhớ và sự chú ý), khả năng vận động, thị giác và ngôn ngữ của em bé. Vì vậy, bạn nên cẩn thận đối với các loại cá bà bầu không nên ăn để hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng có hại cho thai nhi.

6Lưu ý quan trọng khi bà bầu ăn cá trong thai kỳ

Để ăn cá an toàn, me hãy làm theo các biện pháp sau đây để tránh tiếp xúc với bất kỳ chất gây ô nhiễm nào có trong cá.

• Không ăn cá được đánh bắt ở các vùng nước địa phương vì chúng dễ bị nhiễm hóa chất độc hại cũng như các chất thải sinh hoạt do con người thải ra. Chỉ ăn cá được bắt tại các vùng nước này khi bạn chắc chắn rằng chúng đã được thông quan để tiêu thụ theo lời khuyên về tiêu thụ cá (do Cơ quan Bảo vệ Môi trường cấp).
• Chỉ mua cá tươi và được bảo quản lạnh đúng cách. Hãy bảo quản chúng trong hộp thép và để trong tủ lạnh.
• Tuyệt đối không ăn cá sống hoặc nấu chưa chín, vì cá chưa được nấu chín sẽ chứa vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm như salmonella và listeria.
• Nấu cá cho đến khi nhiệt độ trong nồi đạt 62.8 độ C. Khi cá chín, phần thịt của nó sẽ chuyển sang màu trắng đục.
• Bạn nên sắm một chiếc thớt riêng cho việc sơ chế cá. Tức là không nên dùng chung 1 chiếc thớt cho việc sơ chế cá và sơ chế các loại thực phẩm khác.

Nếu bạn tuân thủ tất cả các lưu ý đã được liệt kê ở trên thì chắc chắn những món ăn được chế biến từ cá của bạn sẽ rất ngon và bổ dưỡng đồng thời tránh được những rủi ro về ngộ độc thực phẩm ở bà bầu.

7Một số cách chế biến cá tốt nhất dành cho chế độ ăn uống của phụ nữ khi mang thai

Chắc hẳn các mẹ rất quan tâm đến những món ăn được chế biến từ cá mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng nhất giúp con mình phát triển một cách toàn diện ngay khi còn trong bụng mẹ phải không nào? Hãy cùng AVAKids điểm qua những món ăn này nhé!

• Cá nướng: Quét lên đĩa nướng một ít dầu và giữ nguyên miếng cá đã ướp. Lật đều cả hai mặt cho đến khi cá chuyển sang màu nâu. Với món cá nướng, sẽ ngon hơn nếu bạn ăn kèm với rau xào.
• Cá hấp: Quét cá với gia vị nhẹ và nước sốt, cho vào nồi hấp với thời gian vừa đủ theo từng loại cá.
• Cá luộc: Xếp cá vào nồi, sau đó cho vào nồi một lượng nước lã vừa đủ hoặc tốt hơn bạn có thể cho nước kho rau cần tàu vào. Khi cá chín bạn có thể ăn với cơm hoặc với bánh mì.

Cá nướng, cá luộc, cá hấp là những cách chế biến mẹ bầu nên ăn trong thai kỳ

8Các thực phẩm giàu axit béo Omega-3 có thể thay thế cho cá

Nếu bạn không phải là một tín đồ mê cá, hãy bổ sung thay thế cá bằng các thực phẩm sau đây để đảm bảo nạp vào cơ thể một lượng Axit béo omega-3 đầy đủ giúp thai kỳ phát triển khỏe mạnh.

• Hạt lanh hoặc dầu hạt lanh trộn với bất kỳ loại ngũ cốc, ngũ cốc yến mạch hoặc sữa chua nào.
• Rau xanh hỗn hợp như cải xoăn, rau cải bó xôi và các loại rau có lá sẫm màu khác.
• Sử dụng dầu canola để nướng, xào…
• Hạt óc chó hoặc dầu hạt óc chó
• Đậu nành, dầu đậu nành, đậu phụ
• Thực phẩm giàu sữa
• Trứng

9Các câu hỏi thường gặp về các loại cá bà bầu không nên ăn 

9.1. Bà bầu ăn cá có hàm lượng thủy ngân cao sẽ như thế nào?

Bà bầu ăn cá có hàm lượng thủy ngân cao không gây ra bất kỳ ảnh hưởng nào nếu mẹ không may ăn phải một khẩu phần cá nhỏ. Tuy nhiên, nếu dùng cá có hàm lượng thủy ngân cao với một tần suất liên tục thì điều này sẽ tác động xấu đến cơ thể của mẹ và bé.

9.2. Làm thế nào để không ăn cá khi mang thai nhưng vẫn bổ sung đủ Omega-3?

Mẹ bầu có thể ăn các nguồn thực phẩm thay thế như hạt óc chó, hạt lanh, trứng, hạt đậu nành,…

9.3. Ăn quá nhiều cá có hại cho thai kỳ không?

Khi mang thai, ăn quá nhiều cá trong một khẩu phần là việc không tốt. Mẹ nên ăn các thực phẩm với một lượng vừa phải sẽ tốt hơn cho em bé của mình.

9.4. Khi mang thai phụ nữ có nên ăn sushi không?

Sushi là một hình thức khác của cá sống do đó nó chứa một lượng vi khuẩn và ký sinh trùng cao. Cho nên ăn sushi có thể làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Vì vậy, phụ nữ mang thai không nên ăn sushi.

9.5. Bầu 3 tháng đầu ăn cá ngừ được không?

Cá ngừ rất giàu omega 3, vitamin D, protein và nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, nồng độ thủy ngân trong cá ngừ cao hơn một số loại cá khác nên mẹ bầu 3 tháng cần hạn chế ăn quá nhiều cá ngừ, chỉ nên ăn dưới 340g cá ngừ mỗi tuần.

9.6. Bà bầu ăn cá thu được không?

Cá thu chứa protein, vitamin B12, omega 3, riboflavin,… đều là những dưỡng chất có lợi cho sự phát triển của thai nhi lẫn sức khỏe mẹ bầu. Tuy nhiên, cũng như các loại cá biển khác, cá thu có chứa thủy ngân. Do đó, mẹ bầu chỉ nên ăn không ăn quá 3 bữa cá thu mỗi tuần, mỗi lần chỉ từ 100 - 110g thịt cá để tránh nguy cơ nhiễm độc thủy ngân.

9.7. Bà bầu ăn cá bạc má được không?

Cá bạc má có chứa folate và omega 3 dồi dào giúp tăng cường sự phát triển não bộ cho thai nhi nên mẹ có thể ăn cá bạc má trong thai kỳ. Bên cạnh đó, cá bạc má cũng chứa thủy ngân nên mỗi tuần mẹ chỉ nên không vượt quá 340g cá bạc má để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé.

9.8. Bà bầu ăn cá khoai được không?

Cá khoai là loại cá trắng, thịt mềm, dễ tiêu hóa, và chứa ít chất béo, nên bà bầu có thể ăn cá khoai. Cá khoai cung cấp nhiều protein và khoáng chất như canxi, phốt pho, giúp hỗ trợ sự phát triển của thai nhi và duy trì sức khỏe của mẹ. Tuy nhiên, do cá khoai thường nhỏ và dễ bị nhiễm vi khuẩn từ môi trường, bà bầu nên đảm bảo rằng cá khoai đã được nấu chín kỹ trước khi ăn.

9.9. Bầu ăn cá bớp được không?

Cá bớp là một lựa chọn tốt cho bà bầu vì nó là nguồn cung cấp omega-3, protein và vitamin D dồi dào. Những dưỡng chất này rất quan trọng cho sự phát triển não bộ, mắt và hệ xương của thai nhi. Cá bớp cũng ít chứa thủy ngân, an toàn cho bà bầu khi được tiêu thụ với số lượng hợp lý. Bà bầu nên ăn cá bớp đã được nấu chín để đảm bảo an toàn.

9.10. Bầu ăn cá chim được không?

Cá chim là một loại cá có hàm lượng thủy ngân thấp và giàu omega-3, protein, và vitamin D, rất có lợi cho sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, bà bầu nên tránh ăn cá chim quá nhiều và đảm bảo cá đã được nấu chín để tránh nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Tiêu thụ cá chim với lượng vừa phải có thể giúp hỗ trợ sự phát triển của não bộ và hệ thần kinh thai nhi.

9.11. Bầu ăn cá rô phi được không?

Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm, cá rô phi hoàn toàn tốt cho phụ nữ có thai và cho con bú. Cá rô phi là nguồn protein, vitamin và khoáng chất tốt cho bà bầu, nhưng nên chọn cá tươi sống, nuôi trồng sạch. Mẹ nên chế biến kỹ càng, tránh ăn sống hoặc tái. Hấp, luộc, nướng là những cách chế biến tốt hơn chiên xào vì ít cholesterol và chất béo. Không nên ăn quá nhiều cá rô phi, vì có thể tích tụ mercury trong cơ thể.

9.12. Bầu ăn cá kèo được không?

Mẹ bầu được ăn cá kèo, nhưng cần lưu ý chọn cá tươi sống, đánh bắt từ vùng nước sạch. Cá kèo giàu dinh dưỡng, chứa nhiều protein, vitamin và khoáng chất tốt cho bà bầu. Nên chế biến kỹ càng, tránh ăn sống hoặc tái, ưu tiên luộc, hấp, kho, nướng thay vì chiên xào. Tuy nhiên, mẹ bầu không nên ăn quá nhiều cá kèo, vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. 

9.13. Bà bầu ăn cá dìa được không?

Cá dìa là loại cá chứa nhiều omega-3 và protein, rất tốt cho bà bầu. Ngoài ra, cá dìa còn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin B12, sắt, giúp ngăn ngừa thiếu máu và hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Cá dìa cũng ít chứa thủy ngân, do đó an toàn cho bà bầu khi được tiêu thụ ở mức độ hợp lý.

9.14. Bà bầu ăn cá hú được không?

Cá hú là loại cá nước ngọt giàu protein, omega-3, và canxi, rất có lợi cho sự phát triển của thai nhi và duy trì sức khỏe của mẹ. Cá hú ít chất béo và chứa nhiều dưỡng chất cần thiết, giúp bà bầu bổ sung dinh dưỡng mà không lo tăng cân quá mức. Tuy nhiên, bà bầu nên chọn cá hú từ nguồn đáng tin cậy và đảm bảo cá đã được nấu chín kỹ để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn.

9.15. Bà bầu ăn cá biển được không?

Nhiều mẹ bầu tránh ăn cá biển do lo lượng thủy ngân có trong cá sẽ ảnh hưởng đến thai nhi. Tuy nhiên, không phải loại cá biển nào cũng chứa thủy ngân. Mẹ bầu nên chọn các loại cá có thể ăn được khi mang thai như cá hồi và tránh các loại cá không nên ăn như cá nóc, cá ngừ, cá mập,...

Xem thêm:

• Bà bầu ăn thịt dê được không? Những điều cần lưu ý khi ăn thịt dê
• Bà bầu ăn lươn được không? Món ngon bổ sung dưỡng chất tuyệt vời cho bà bầu
• Giải đáp thắc mắc: Bà bầu ăn lạc được không?

Cá chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sự phát triển của thai nhi đặc biệt là omega-3 và protein. Tuy nhiên, hãy chọn lọc các loại cá thật kỹ trước khi đưa chúng vào thực đơn cho bà bầu. Ngoài ra, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để hiểu hơn về các loại cá bà bầu không nên ăn để đảm bảo an toàn. Chúc bạn có một thai kỳ khoẻ mạnh!